maNga Fan Clup
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.
Arama
 
 

Sonuç :
 


Rechercher çıkıntı araştırma

En son konular
» selam herkese
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Çarş. Ağus. 31, 2016 4:05 am tarafından Nokta ~

» ''Yine Yeni Yeniden'' ÖZEL HABER
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1C.tesi Şub. 07, 2015 1:03 pm tarafından Nokta ~

» ''Yine Yeni Yeniden'' ÖZEL HABER
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1C.tesi Şub. 07, 2015 1:01 pm tarafından Nokta ~

» Slm ben furkan
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1C.tesi Şub. 07, 2015 12:55 pm tarafından Nokta ~

» maNga Özel Röportaj | tv8
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1C.tesi Şub. 07, 2015 12:53 pm tarafından Nokta ~

» maNga - Yine Yeni Yeniden
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1C.tesi Şub. 07, 2015 12:44 pm tarafından Nokta ~

» Berksan ft.Hande Yener - Haberi Var Mı?
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1C.tesi Ocak 31, 2015 7:15 am tarafından Nokta ~

» maNga ve Cizgi Karakterleri
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Perş. Ocak 29, 2015 9:03 am tarafından Nokta ~

» Birol Giray (BeeGee) feat. Ferman - İki Yol
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Perş. Ocak 29, 2015 6:12 am tarafından Nokta ~

» maNga Macau’yu Fethetti
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Perş. Ocak 29, 2015 5:58 am tarafından Nokta ~

» Film Tadında Video Klip
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Perş. Ocak 29, 2015 5:50 am tarafından Nokta ~

» maNga Radyo Viva`ya konuk oluyor
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 9:05 am tarafından Nokta ~

» maNga - Hani Biz
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 8:59 am tarafından Nokta ~

» maNga - Hint Kumaşı
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 8:55 am tarafından Nokta ~

» Cartel ft. Ferman Akgül - Sen
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 8:42 am tarafından Nokta ~

» maNga-Fazla Aşkı Olan Var Mı?
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 8:40 am tarafından Nokta ~

» İşte Işıkları Söndürseler Bİle albümümüzün ikinci klibi
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 8:37 am tarafından Nokta ~

» EFFICACY: maNga
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 8:33 am tarafından Nokta ~

» Ferman Akgül Ve Halleri
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 8:31 am tarafından Nokta ~

» maNga- Rock'n Coke Libido.
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Icon_minitime1Salı Ocak 27, 2015 8:29 am tarafından Nokta ~

En iyi yollayıcılar
KALÞSÌZ CADI (2562)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
ЯUH ףЯΛŁłçӘSł (1846)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
Nokta ~ (1322)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
RuH UnutuRsun (1257)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
hayalet (327)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
qaMe 0weR (296)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
gkce_maNga (269)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
MmAnGa_MiRaYy (256)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
Hüqo (172)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 
*z*e*y*n*e*p* (154)
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcapDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Voting_barDOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 

Galeri


DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Empty
Anahtar-kelime

Mart 2024
PtsiSalıÇarş.Perş.CumaC.tesiPaz
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Takvim Takvim

Anket

Sitemizde Üyelerin Fotoğrafları Diye bir Forum açılsınmı ?

DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcap80%DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 80% [ 4 ]
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_lcap20%DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Vote_rcap 20% [ 1 ]

Toplam Oylar : 5

Kimler hatta?
Toplam 61 kullanıcı online :: 0 Kayıtlı, 0 Gizli ve 61 Misafir :: 1 Arama motorları

Yok

[ Bütün listeye bak ]


Sitede bugüne kadar en çok 290 kişi Ptsi Tem. 31, 2017 2:30 pm tarihinde online oldu.

DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI

Aşağa gitmek

DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Empty DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI

Mesaj tarafından K@r@_GözLüm Perş. Nis. 08, 2010 6:53 am

Yusuf Has Hâcib ve Kutadgu Bilig

Hakkında Ön Bilgi



Gökhan Yılmaz
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Yusuf%20has%20hacib1
Karahanlılar dönemi hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığımız gibi; DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Has%20hacip1bu devletin 'vatandaşı' olan Yusuf hakkındaki bilgilerimiz de yok denecek kadar azdır. O'nun hakkında bütün bildiklerimiz, eseri okuyuculara takdim etmek amacıyla, sonradan ve başkalarınca eserin başına eklenen mukaddimelerin verdiği bilgilere ve eserin kendisinden çıkarılabilecek ipuçlarına dayanmaktadır.
Bu ipuçlarına dayanılarak, hayatının bazı yönlerini tespit ve tahmin etmek mümkün ise de; tam bir biyografisini oluşturmak imkânsızdır. Kitap boyunca adını bile sadece bir kez, "Kitap sahibi Yusuf, büyük has hacib, kendi kendine nasîhat eder" başlıklı, son bölümünde anmıştır. Bu başlıktan baş teşrifatçı olduğu da anlaşılmaktadır.
Esere eklenen mukkadimenin bildirdiğine göre, Yusuf Balasagun'ludur. Kitabın yazıldığı çağlarda Balasagun şehri 'Kuz-Ordu' adını taşıyor ve Kaşgar ile birlikte, XI. yüzyıl Orta Asya Türk kültürünün ve dilinin merkezi sayılıyordu. Balasagun'un asîl ailelerinden birine mensup olan Yusuf, eserinin esasını burada yazmış ve düzenlemiş, ancak son şeklini doğduğu yerden ayrıldıktan sonra gittiği Kaşgar'da vermiştir. Kitabını huzurunda okuyarak, Tavgaç Kara Buğra Han'a sunmuş; O da çok DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Kutadgu-bilig_beğenerek Yusuf'a Has Hâcib ünvanı vermiş ve onu kendi yakınları arasına almıştır. Herkese yarayan fakat hükümdârlara daha çok yarayan6 kitaba 'Kutadgu Bilig' adını vermesini, "kitaba Kutadgu Bilig adını koydum ki, okuyanı kutlandırsın" diyerek açıklar. Yusuf, üzerinde 18 ay uğraştığı eserini 1069/1070'de tamamladığına ve yazmaya başladığı zaman 50 yaşlarında bulunduğuna bakılırsa 1018/1019 yıllarında doğmuş olmalıdır. Ölüm tarihi hakkında bilgimiz olmamakla birlikte, eserin sonradan eklenen kısımda iyice ihtiyarladığını söylemesinden uzun yaşadığı düşünülebilir.Karahanlı Devleti döneminde Türkler ileri bir uygarlığa sahiptiler. Arap, Fars, Çin, Hint ve Batı uygarlıkları ile temas halindeydiler ve buralardaki gelişmeleri izleyebiliyorlardı. Türkler İslâmiyeti kabul ettikleri zaman yazıya, kitaba, eğitime yabancı barbar bir millet değildiler10. Karahanlılar, İslâm kültür dairesine girmiş olmakla birlikte, köken olarak doğularındaki yüksek Uygur kültürüne de bağlıydılar ve bu kültür, Çin tarihçilerine göre, daha V. asırda oldukça parlak ve geniş bir edebiyata sahipti; yazılı eserleri olduğu gibi, hanların sarayında vakânüvisler de bulunurdu. Meşhur Çin elçisi Wang Yen-Te onuncu asırda, Uygur ülkesinde gördüğü kitaplıklardan bahseder.
İşte, Yusuf böyle bir kültür ortamında yetişmiş bir Türk entelektüelidir. O, Kutadgu Bilig'i yazdığı sıralarda, Kaşgar yakınlarında, Sıngı-Seli-Tutung Budist sutrası Suvarnaprabhasa'yı Altun-Yaruk adı altında Türkçe'ye çevirmekte Kaşgarlı Mahmud ise, meşhur lûgatını kaleme almaktaydı. Yusuf, çevresinde bulunan büyük kültürlere ve bunların dillerine âşina idi ve eserinden anladığımız DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Qutatgukadarıyla edebiyata, ilâhiyata, folklora, siyasete, felsefeye ve devrinin tüm pozitif bilimlerine ilişkin ansiklopedik bilgiye de sahipti. Hatta, devrinin bilginlerine Öklid geometrisi bilmeleri gerektiğini tavsiye ediyordu. Yusuf, devlet adamı olma sıfatı ile Budist ve Manihaistlerle de sık sık görüşmüş, bu inanç sistemlerini de yakından tanımıştı. Bütün bunlarla birlikte, Yusuf, Türklüğünün bilincinde olmuş; geçmişine ve diline bağlı kalmıştır. Bu tavrı ile o, Bilge Kağan'lardan beri aktarılan zihniyeti taşıyan hattın bir unsuru olmuştur.
Yusuf, İslâmiyet'in etkisiyle değişmekte olan Türk-Uygur toplumunun geleneksel ahlâki ve hukukî telâkkilerini tespit etmiş; yaşadığı çevrenin sosyal ahlâkını, devlet yönetimi hakkındaki esaslarını, hukuk anlayışlarını ve askerlik esaslarını unutulmaktan kurtarmış ve gelecek kuşaklara aktararak, elde edilmiş kültür hazinesinin yaşamasını sağlamıştır. Yusuf'un eseri sadece bu yönüyle değil, İslâmiyet'i kabul etmekle yepyeni bir medeniyet çevresine giren bir toplumun, şiddetle sarsılan eski ve geleneksel değerlerini yeni bir senteze vardırmak endişe ve çabasını yansıtması bakımından da çok önemlidir. Yusuf, bu süreçte kendini gösteren münzevî zahid tipine karşı, şiddetle, insanın toplum içindeki yaşayışını savunuyordu.Yusuf'a ilişkin son bir bilgi olarak; Arsal'ın -ihtiyat kapısını açık bırakmak şartı ile-Kutadgu Bilig'de kut'u temsil eden Ay-Toldı ile Aklı temsil edenÖgdülmiş'inşahıslarında, şâirin kendisini tasvir etmiş olduğunu sandığını söyleyebiliriz.B.Kutadgu BiligKutadgu Bilig, İslâm-Türk klâsik edebiyatının, şimdilik ilk Türk eseridiEdebî bakımdan ilk sayıldığı gibi, dil bakımından da Orta Türkçe veya daha dar bir sahada düşünürsek, Hakaniye Türkçesi'nin ilk örneğidir. Kitabın yazıldığı lehçe, Karahanlı Devleti'ndeki bütün boyların konuşma dili değil, anlaşma dili, yani devlet ve yazı dili idi. Kaşgarlı Mahmud'un bu lehçeyi 'Hakaniye' adıyla anması da bunu göstermektedir. Kutadgu Bilig'de dil henüz saflığını korumaktadır.
Eserde güçlü bir İslâm-İran etkisi olmakla birlikte Arapça ve Farsça sözler yüz tane kadardır. İlginç olan, bunların içinde İslâmiyet'e ait 'helâl, haram, ecel, şükür, dua, şeriat, tarikat, fazl, nimet' gibi sözcükler bulunmasına rağmen ve Yusuf da müttaki bir Müslüman olduğu halde, 'Allah' kelimesinin bir kez bile kullanılmamış olmasıdır. Genellikle Türkçe 'Tanrı', 'İdi', 'Bayat', 'Ugan' ve seyrek olarak da Arapça 'Rab' kelimeleri kullanılmıştır. 'Peygamber' ve 'Resul' kelimeleri de kullanılmamış, onların Türkçe karşılığı olan 'Yalavaç' ve 'Savcı' tercih edilmiştir.
En dikkat çekici olanı ise 'Tengri Taâla' ifadesidir ve bir sentezin sembolü gibidir. Eserin adı 'kutadgu' ve 'bilig' gibi iki Türkçe kelimeden meydana gelmiş bir tamlamadır. Tamlanan 'bilig' kelimesi, 'bil-' fiil kökünden '-g' fiilden isim yapma eki ile yapılmış bir isim olup, 'bilgi' demektir. Tamlayan 'Kutadgu' kelimesi ise, 'kut' isim kökünden '-ad-' isimden fiil yapma eki ile yapılmış 'kutad-' fiilinden '-gu' eki ile yapılmış bir isimdir.
Kutadgu Bilig, 'kutlandıran bilgi' veya 'kutlu olma bilgisi' demektir. Bu çeviri üzerinde anlaşılmakla birlikte, kök unsur olan 'kut' kelimesinin anlamı üzerinde bir türlü fikir birliğine varılamamıştır. Vámbéry, Radloff ve Thomsen bu sözün 'saadet' anlamında kullanıldığını düşünmüşlerdir; Barthold'a göre 'majeste' (Haşmetmeab) karşılığı olarak kullanılmıştır. Arsal ve Kafesoğlu, kelimenin 'siyasî iktidar' kavramını ifade ettiğini, 'tâlih', 'saadet', 'bahtiyarlık' gibi karşılıkların ikinci plânda kalan ve ancak sonraları ortaya çıkan tâli anlamlar olduğu kanaatindedirler. Karamanlıoğlu, 'kut' kavramının tamamen 'devlet' sözünün bugün de ifade ettiği anlamlar karşılığı olduğunu kabul ediyor; yani, hem hükümranlık hem saadet. Bu yorum, doğruya en yakın olanı gibi görünmektedir.
Bütün bu tartışmalar boyunca, Yusuf'un bilerek bir 'dil oyunu' yapmış olabileceği kimsenin aklına gelmemiştir. Belki de, bu dil oyunu sayesindedir ki, Kutadgu Bilig felsefî yoruma daha uygun bir hale gelmiştir: Hükümdâr olabilecek kişi, hükümdâr olmakla, ancak kendini gerçekleştirebilir. Bu gâyeye eriştiğinde tamamlanmış olur ve aynı anda mutluluğa da kavuşur. Zirâ, mutluluğun önündeki en büyük engel 'eksiklik'tir. DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Yusup%20has%20hajip
Kutadgu Bilig'in bu güne değin üç nüshası bulunmuştur. Bunların hepsi de eserin yazıldığı dönemden çok sonra, eserin aslından değil de, kopyalarından alınmış ikinci kat kopyalardır. Bu nüshalar, bulundukları yerlerin adları ile Viyana, Mısır ve Fergana nüshaları olarak anılırlar. Uygur harfleri ile yazılı olan Viyana nüshası 1439'da Herat'ta kopya edilmiştir. Aynı yüzyıl içinde Tokat'a, oradan da 1474'de İstanbul'a getirilmiştir. Ünlü tarihçi Hammer, bunu XIX. yüzyıl başlarında İstanbul'da satın alarak Viyana Saray Kitaplığı'na vermiştir. Bilim dünyasında ilk tanınan nüsha budur. Arap harfleri ile yazılı olan ve Kahire'deki Kral Kitaplığı'nda bulunan Mısır nüshasının ne zaman yazıldığı belli değildir. Bu nüsha 1896'da tespit edilmiştir. 1914'de bulunan ve yine Arap harfleri ile yazılmış olana Fergana nüshası ise, eldeki nüshaların en eskisidir ve XIII. yüzyıla ait olduğu sanılmaktadır.Her üç nüshanın tıpkıbasımları Türk Dil Kurumu'nca yayımlanmıştır. Bu üç nüshanın karşılaştırılması ile meydana getirilen metin ve eserin günümüz Türkçesi'ne çevirisi, Reşit Rahmeti Arat tarafından hazırlanmıştır.
Arat'ın hazırladığı karşılaştırmalı nüsha 88 bölümden oluşmaktadır. Baştaki 11 bölüm giriş, 74 bölüm asıl konu, son 3 bölüm de bitiriş bölümleridir.
Eser, genellikle mesnevî biçimiyle, sondaki bitiriş bölümleri de kaside biçimiyle yazılmıştır; bunlar 6299 beyit tutmaktadır. İçinde 173 tane de dörtlük vardır ki, hepsi birden 13.290 dize etmektedir. Bu dörtlükler biçimdeki millî unsuru teşkil etmektedirler.Kitabın başında sonradan başkalarınca eklenmiş olan, nesir ve nazım olmak üzere iki önsöz vardır; bunlar eserin yazarı, konusu ve şöhreti hakkında bilgi vermektedirler.
Sözü edilen üç nüshanın da Türkler'in hâkim olduğu coğrafyalarda bulunmuş olması, Kutadgu Bilig'in, vaktiyle bütün Türk dünyasına yayılmış olduğunu gösterir. Yayık nehrinin ağzına yakın, Saraycık denilen yerde, üzerinde Kutadgu Bilig'den alınmış dizelerin olduğu bir çömleğin bulunması, bugüne kadar bulunan nüshaları az olmasına rağmen, zamanında epeyce meşhur olduğunu düşündürtür. Kutadgu Bilig allegorik bir münâzara karakterindedir. Eserin temeli dört kavram üzerine kurulmuş; bunlar kişileştirilerek eserin dört kahramanı ortaya çıkartılmıştır. Bunlar dört kişi olmakla beraber, kitap ikili konuşmalardan oluşur. Dört temel kavram ve bunları temsil eden kişiler şunlardır:
Kün-Togdı (hükümdâr): 'köni törü' (Adâlet) Ay-Toldı (vezir): 'kut' Ögdülmiş (vezirin oğlu): 'ukuş' (Akıl) Odgurmış (vezirin kardeşi): âkıbet (hayatın sonu) Bu dört kişi arasında geçen konuşmalarda; birey, toplum ve devlet hayatının düzenlenebilmesi için gerekli olan görgü, bilgi ve erdemlerin neler olduğu ve bunların nasıl elde edilip kullanılacağı anlatılır. Böylelikle, ideal olan devlet ve toplum yapısı belirlenmek istenir.
Sadece dört kavramın birbirleriyle olan ilişkileri veya temsilci kişilerin konuşmalarının içerikleri açılarından sonuçlar çıkarmak mümkün olduğu gibi, her iki durum gözetilerek de değerlendirme yapılabilir. Bugüne kadar, eser ile ilgili yapılan çalışmalarda, üzerindeki Hint-İran, Çin, Yunan ve İslâm etkileri vurgulanmıştır. Bunların hepsi mümkün olabilir. Türkler İslâmiyet'i doğrudan doğruya Araplar'dan değil, aranlılar vasıtasıyla almışlar ve özellikle Maveraünnehir'deki İran kültürüyle ilişkide olmuşlardır. Çin'i ikibin yıldır tanımaktadırlar ve kültür alışverişinde bulunmuşlardır. İslâm felsefesi ise, Yunan felsefesinin en büyük mirasçısı olmuş; özellikle Aristoteles felsefesi, bu topraklarda, başta Fârâbî ve İbn-i Sinâ olmak üzere temsil edilmiştir.
Ancak bu durumların hiçbirisi Kutadgu Bilig'in özgün olmadığını göstermez. Çünkü, Kutadgu Bilig'in önemi hikâyesinde ve şeklinde değil, kitaptaki tartışmaların konu içeriğindedir. Sosyal hayat, ahlâk, bilgi ve özellikle devlet anlayışı hakkındaki fikirler, tamamen eski Türk geleneğinin sonucudur. Kutadgu Bilig'de iyiliği telkin eden sözlerin dayanağı ise, bütün dinlerde ve ahlâkçı felsefe sistemlerinde rastlanabilen evrensel ilkelerdir ve kimsenin malı değildir. Eser üzerindeki çalışmalarıyla tanınan İtalyan Türkolog A.Bombaci, "tamamen orijinal bir eser olduğu hükmüne varıyoruz" demektedir. Bu tartışmaların dışında, çok yeni olarak, eser üzerinde bir Sümer etkisinden söz ediliyorsa da, bunu temellendirmek oldukça güçtür; yine de hükmü zamana bırakmak gerektir.
Çoğu zaman, tartışmaların odağında, esere sonradan eklenen mukaddimelerde bulunan sözler vardır. Bunlara göre esere, Çinliler, Edebü'l-mülûk; Maçinliler, Âyînü'l-memleke, Doğulular, Zînetü'l-ümerâ; İranlılar, Şahnâme ve Turanlılar da Kutadgu Bilig derler49. Bu sözlerin eser üzerindeki etkileri gösterdiği iddia edildiği gibi, tam tersine, eserin etkilerini gösterdiğini savunanlar da vardır.
DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Yusuf%20Has%20Mezari
Kutadgu Bilig'in, dönemini tasvir ettiği; yaşamasını istediği değerleri tespit ettiği; mâziyi canlandırmak istediği ve ideal bir toplum ve devlet modeli tasarladığı söylenmiştir. Bunların hepsi de içiçe geçmiş şeylerdir ve doğrudur. Eserin ne tür nedenlerden dolayı kaleme alındığı bilinmemekle beraber, dışarıdan gelen bir emir veya istek üzerine yazıldığını gösteren bir işaret yoktur. Yusuf'un, yaşadığı dönemin iç karışıklıkları yüzünden sarsılmış olan toplum ve devlet düzenini, bir ideal devlet tasarlamak suretiyle eleştirdiği anlaşılmaktadır. Kitabın sonlarında yer alan "Zamânenin bozukluğunu ve dostların cefâsını söyler" başlıklı bölümde bunu açıkça görmek mümkündür.
Kutadgu Bilig, geçmişe referansla geleceği kurma çabasıdır. Yüzyıllar boyunca imparatorluklar kurmuş bozkır atlı kültürünün pratik zekâ ve zihniyetini 'teorileştirme' denemesidir.Türk kültürü bakımından tartışılmaz bir öneme sahip Kutadgu Bilig, Roux'ya göre, bunun yanısıra başka bir işlevi daha gerçekleştirmiştir. Bu da, kavmî ve dilbilimsel köklerine hâlâ bağlı kalmayı sürdüren bir dinin gerçekten evrensel nitelikte bir dine dönüşmesine yardımcı olmaktır.
K@r@_GözLüm
K@r@_GözLüm
Yeni Üye
Yeni Üye

<b>Cinsiyet</b> Cinsiyet : Erkek
<b>Mesaj Sayısı</b> Mesaj Sayısı : 6
<b>Puan</b> Puan : 18
<b>Rep Puan</b> Rep Puan : 0
<b>Nerden</b> Nerden : Babamın ewinden
<b>Yaş</b> Yaş : 31
<b>Ruh Hali</b> Ruh Hali : DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Zarars10
<b>Takım</b> Takım : DOĞU TÜRKİSTAN UYGUR EDEBİYATÇILARI Fenerb10

Sayfa başına dön Aşağa gitmek

Sayfa başına dön


 
Bu forumun müsaadesi var:
Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz